قارچ یکی از محصولاتی است که غنی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی است قارچ در گروه گیاهان دسته‌بندی نمی‌شود چون نمی‌تواند نیاز غذایی خود را تأمین کند یعنی با استفاده از نور خورشید آب‌وهوا نمی‌تواند عمل فتوسنتز را انجام دهد بنابراین باید برای اینکه قارچ تولید شود نیاز غذایی قارچ به‌صورت آماده در اختیار قارچ قرار بگیرد یعنی بستر مناسبی برای رشد و پرورش قارچ فراهم شود. تنها بستری که به‌صورت آماده در بازار وجود دارد و می‌تواند نیاز قارچ را فراهم کند کمپوست است.
این محتوا صرفاً جهت اطلاع از نحوه تولید کمپوست قارچ است شرکت بهسازان تولید کننده یا تامین کننده کمپوست قارچ نیست لطفا جهت خرید کمپوست قارچ با شرکت های تولید کننده کمپوست قارچ تماس بگیرید
کمپوست قارچ چیست؟
کمپوست یک بستر آماده و غنی از مواد آلی و مواد موردنیاز برای رشد قارچ است که این بستر فقط مناسب پرورش قارچ است که از مخلوط بقایای گیاهی کودهای مرغی و مواد معدنی تولید می‌شود و حاوی انواع مواد غذایی مثل کربوهیدرات‌ها پروتئین و مواد معدنی است که برای قارچ ضروری است.
قارچ دکمه ای – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
مراحل تهیه کمپوست قارچ صنعتی
در حال حاضر شرکت‌های بزرگی هستند که در حال تولید کمپوست قارچ به روش صنعتی هستند استفاده از کمپوست صنعتی به‌جای کمپوست سنتی می‌تواند در کاهش هزینه تولید و افزایش عملکرد تأثیر زیادی داشته باشد به دلایلی در ایمن مقاله گفته می‌شود توصیه می‌کنیم حتی اگر سطح کم فعالیت می‌کنید حتماً از کمپوست قارچ صنعتی استفاده کنید. مراحل تولید کمپوست قارچ به روش صنعتی شامل ۲ فاز است طی این دو مرحله کلش به کمپوست تبدیل می‌شود.
مرحله اول
در فاز اول مرحله خیساندن است در مرحله خیساندن ابتدا کلش گندم که همان ساقه‌های گندم است (سیفال نیز گفته می‌شود) خیسانده می‌شود که در اثر خیس شدن ساقه گندم لایه واکسی کلش گندم از بین می‌رود و ساقه گندم یا کلش گندم به‌راحتی آب را به خود جذب می‌کند. در مرحله خیساندن از روش‌های مختلفی برای خیساندن استفاده می‌شود.
تولید کمپوست – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
روش اول
یکی از روش‌ها برای خیساندن قراردادن کلش گندم در داخل یک استخر به روش غرقابی است یعنی کلش را در داخل استخر پر از آب قرار می‌گیرد و به‌مرور زیرورو می‌شود تا پس از مدتی این لایه واکسی از کلش جدا شود و بتواند آب را به‌راحتی به خود جذب کند.
روش دوم
در روش دوم شیره کود مرغی و آب را برای مدت کوتاهی روی کلش می‌ریزند یا در یک محفظه‌ای که مخلوطی از آب و شیر کود مرغی است به مدت یک دقیقه قرار می‌دهند پس از بیرون آوردن به مدت چند روز آن را کنار می‌گذارند تا لایه واکسی از بین برود کلش در این حالت آب را به‌خوبی جذب می‌کند در ادامه مرحله اول کمپوستینگ، کلش خیس‌خورده با مقداری کود مرغی و سنگ گچ مخلوط می‌شود.
مراحل کمپوستینگ – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
ترکیب کود مرغی کلش و سنگ گچ به‌وسیله بونکر وارد یک محفظه باز یا بسته می‌شود. کف این محفظه شیارهای دارند که این شیارها از هم ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر فاصله دارد این شیارها دارای سوراخ‌هایی هستند که هوا توسط هواساز از طریق این شیارها وارد محیط کلش می‌شود در مرحله اول که حدود ۸ تا ۱۰ روز طول می‌کشد کمپوست داخل این بونکر ها قرار می‌گیرد تا دمای داخل کمپوست به حدود ۸۰ تا ۸۵ درجه برسد بعدازاین مرحله کلش خارج می‌شود و وارد بونکر ۲ و سپس بونکر ۳ می‌شود که در هرکدام ۲ تا ۳ روز باقی می‌ماند
دما دهی کمپوست – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
مرحله دوم کمپوست سازی
در مرحله اول کمپوست از رنگ زرد تیره به رنگ قهوه‌ای روشن درمی‌آید و بوی آمونیاک از آن خارج می‌شود بعدازآن کمپوست ها توسط دستگاه وارد تونل‌های پاستوریزه می‌شوند که این تونل‌ها می‌تواند ساختمان بتنی داشته باشد یا از ساندویچ پنل ها درست‌شده باشد عایق بوده و کف آن‌هم مانند مرحله قبل شیارهای منظمی دارد که هوا از زیر این پالت‌ها به داخل کمپوست هدایت می‌شود.
فرایند پاستوریزاسیون
در این مرحله کمپوست برای چند ساعت هم‌دما می‌شود تا بعدازآن بتوان عملیات پاستوریزاسیون را انجام داد در فرآیند پاستوریزاسیون از ۲ روش استفاده می‌شود
روش اول
یا با استفاده از گرمای بخار به مدت ۵ تا ۸ ساعت توده در ۵۸ درجه تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد قرار می‌گیرد در این دما آفات و بیماری‌ها مثل نماتودها، کنه ها و پاتوژن‌ها از بین می‌رود.
روش دوم
درروشی دیگر با فعالیت میکروارگانیسم‌هایی که به‌صورت طبیعی در کمپوست وجود دارند دمای توده کمپوست قارچ به‌صورت خودکار به ۵۸ درجه سانتی گراد می‌رسد. در این دما عوامل بیماری زای قارچی و آفات و بذور علف هرز از بین می‌روند.
پاستوریزاسیون – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
مخلوط کمپوست قارچ در دمای ۶۰ درجه حدود ۵ روز می‌ماند سپس به‌آرامی دما کاهش می‌یابد تا به حدود ۴۵ درجه سانتی‌گراد برسد و در این دما نیز حدود ۵ روز باقی می‌ماند تا باکتری‌ها عمل تبدیل آمونیاک به ازت آلی را انجام دهند طی این فرایند مواد غذایی موردنیاز قارچ ساخته می‌شود و در آخر زمانی که میزان آمونیاک به مقدار مشخصی رسید کمپوست آماده کشت می‌شود
اضافه کردن بذر به کمپوست قارچ
پس از تکمیل فرایند کمپوست سازی بذر با کمپوست مخلوط می‌شود. مرحله بسته‌بند با مخلوط کردن بذر با کمپوست همراه است در این مرحله با باز کردن دریچه‌های هوا و رسیدن هوای تازه به کمپوست دمای کمپوست قارچ به حدود ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد که بعدازآن درب تونل پاستوریزه باز می‌شود و کمپوست از تونل خارج می‌شود و بعد از خارج شدن از تونل بذر قارچ با کمپوست مخلوط می‌شود و به شکل بلوک پرس می‌شود و سپس با پلاستیک مخصوص کاور می‌شود و آماده ارسال به واحد پرورش قارچ می‌شود
هر مترمربع کمپوست چقدر قارچ می‌دهد
در کشوری مثل هلند متوسط عملکرد باردهی کمپوست حدود ۳۵ کیلوگرم در مترمربع است در ایران متوسط برداشت حدود ۲۵ درصد کمپوست مورداستفاده است برای مثال اگر ۱۰ تن کمپوست قارچ استفاده‌شده باشد حدود ۲۵ درصد یعنی ۲۵۰۰ کیلو قارچ از یک واحد ۱۰ تنی طی دو ماه برداشت می‌شود
اگر کیفیت کمپوست بالا باشد حتی اگر به میزان یک درصد افزایش عملکرد داشته باشید در واحدهای صنعتی و بزرگ این میزان افزایش عملکرد می‌تواند تأثیر زیادی بر درامد واحد تولید داشته باشد.
تولید قارچ در منزل – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
کمپوست قارچ باکیفیت چه خصوصیاتی دارد
کیفیت کمپوست بستگی به رنگ، اندازه کلش، میزان فشردگی و به هم چسبیدگی ذرات، یکنواختی کود مرغی، میزان ترموفیل و میزان رطوبت کمپوست دارد
رنگ کمپوست قارچ
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک کمپوست باکیفیت رنگ آن است کمپوست باکیفیت که به‌خوبی فرآوری شده باشد رنگ قهوه‌ای تیره دارد حالا اگر رنگ کمپوست زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای باشد نشان می‌دهد که کمپوست به‌خوبی فرآوری نشده است حالا اگر کلش زرد تا ۱۵ درصد در بستر قارچ وجود داشته باشد هیچ مشکلی پیش نمی‌آید حتی ممکن است یک مزیتی برای بستر قارچ باشد اما در کل اگر بیشتر از ۱۵ تا ۲۰ درصد کلش زرد یا زرد مایل به قهوه‌ای در بستر وجود داشته باشد کیفیت کمپوست قارچ پایین است و عملکرد واحد تولیدی شما ا کاهش می‌یابد.
پرورش قارچ در خانه – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
میزان ترموفیل
یکی از دیگر از ویژگی‌های کمپوست خوب میزان ترموفیل است ترموفیل ذرات بسیار ریز سفیدرنگ یا خاکستری است و وجود آن در کمپوست قارچ باعث می‌شود که عناصر غذایی آزادشده و در اختیار قارچ قرار گیرد.
یکنواختی کود مرغی در کمپوست
تیکه‌های کود مرغی به‌صورت گلوله یا تکه‌های کوچک از معایب یک بستر قارچ است اگر تیکه‌های کود مرغ در بستر کشت وجود داشته باشد کیفیت بستر را پایین می‌آورد کود مرغی باید به‌خوبی با کلش مخلوط شده و به‌صورت یکنواخت در بستر کشت توزیع‌شده باشد وجود تکه‌های کود مرغ در بستر کشت قارچ باعث ایجاد آلودگی می‌شود و بیماری‌هایی مثل کپک گچی افزایش می‌یابد کود مرغی همچنین باعث ایجاد کنه می‌شود.
قیمت کمپوست
قیمت خریدکمپوست قارچ بستگی به قیمت مواد اولیه، مثل کلش گندم، سنگ گچ، ملاس، کود مرغی، بذر قارچ، هزینه‌های کارگری و هزینه حمل دارد. یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی که در قیمت تأثیرگذار است قیمت کلش است کلش بخش زیادی از کمپوست قارچ را تشکیل می‌دهد در بعضی فصول که زمان برداشت گندم است کلش قیمت پایین‌تری دارد.
نحوه تولید کمپوست قارچ به روش سنتی
در سال‌های گذشته که واحدهای تولید کمپوست قارچ صنعتی کمتر بود تولیدکنندگان قارچ به روش سنتی کمپوست خود را تولید می‌کردند کمپوست قارچ سنتی توسط نیروی کارگری تولید می‌شد در این روش ماشین‌آلاتی در کار نبود و از چهارشاخ و با استفاده از قالب‌هایی چوبی کمپوست موردنیاز خود را تولید می‌کردند و هوادهی نیز به‌صورت طبیعی انجام می‌شد.
در کمپوست قارچ به روش سنتی، هوادهی برای کمپوستینگ به‌خوبی انجام نمی‌شود و کمپوست تولیدشده کیفیت خوبی ندارد حتی اگر واحد تولید قارچ خانگی دارید از کمپوست قارچ سنتی استفاده نکنیدکمپوست قارچ به روش سنتی به دلیل پایین بودن کیفیت منسوخ‌شده است و کمتر کسی به‌صورت سنتی کمپوست قارچ تولید می‌کند.
کمپوستینگ سنتی – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
فاکتورهایی که یک کمپوست ساز موفق باید داشته باشد
- سرمایه‌گذاری مناسب
- ایجاد زیرساخت مناسب
- دانش و روش تولید
- تجربه
کمپوست قارچ را از کجا بخریم
واحدهای تولید قارچ بعد از احداث واحد پرورش قارچ مهم‌ترین دغدغه تأمین کمپوست قارچ باکیفیت است درصورتی‌که در خرید بستر قارچ دقت لازم نوشد و کمپوست خریداری‌شده آلوده باشد و یا کیفیت لازم را نداشته باشد بخش زیادی از سرمایه خود را از دست می‌دهد راه‌های مختلفی برای تشخیص کیفیت کمپوست وجود دارد
بررسی رزومه شرکت
شرکت‌های زیادی درحال‌حاضر مدعی تولید کمپوست باکیفیت هستند اما چیزی که مهم است اینکه شرکت تولیدکننده رزومه خوبی داشته باشد شما با بررسی رزومه یک شرکت به کیفیت محصول پی می‌برید
تحقیق از تولیدکنندگان قارچ
پرورش‌دهنده‌های مختلفی که از کمپوست شرکت مدنظر استفاده کرده‌اندپیدا کنید و در مورد میزان باردهی کمپوست و کیفیت آن پرسو جو کنید
در حال حاضر به دو روش میزان عملکرد قارچ محاسبه می‌شود
میزان عملکرد در واحد سطح
در برخی از کشورها میزان عملکرد در مترمربع محاسبه می‌شود برای مثال اگر در هر یک مترمربع ۹۰ کیلوگرم کمپوست استفاده شود و از این مقدار حدود ۳۰ کیلوگرم قارچ برداشت شود میزان عملکرد ۳۰ کیلوگرم در مترمربع است.
میزان عملکرد در هر تن کمپوست
در کشور ما میزان عملکرد به‌صورت درصد محاسبه می‌شود به‌عنوان‌مثال اگر در هر هزار کیلوگرم کمپوست قارچ ۲۵۰ کیلو قارچ برداشت شود عملکرد کمپوست ۲۵ درصد است. دوره پرورش قارچ در ایران به‌طور متوسط حدود شصت روز است این میزان می‌تواند از ۵۵ تا ۷۰ روز متغیر باشد اینکه میزان عملکرد محاسبه‌شده در چه مدت‌زمانی به دست آمده است بسیار مهم است
کیفیت قارچ تولید شده
کیفیت قارچ تولیدی هم می‌تواند پارامتر خوبی برای تشخیص کیفیت کمپوست باشد
ضمانت کیفیت کمپوست قارچ
اغلب کمپوست‌سازان صنعتی ضمانت کیفیت دارند و ضمانت آن‌ها این‌گونه است که اگر دیگر واحدهای تولیدکننده قارچ که هم‌زمان از کمپوست شرکت خریداری کرده‌اند و کاهش عملکرد شدید داشته‌اند خسارت وارده را جبران می‌کنند البته برخی از واحدهای تولید کمپوست هیچ تعهدی نسبت به کیفیت محصولشان ندارند نیست
چند شرکت بزرگ تولید کمپوست در کشور در حال فعالیت هستند برای رتبه‌بندی کردن این شرکت‌ها از پارامترهای مختلفی استفاده می‌شود برخی از فاکتورهای مهم در رتبه‌بندی شرکت‌های تولید کمپوست قارچ به شرح زیر است
- اولین و مهم‌ترین فاکتور کیفیت کمپوست است کیفیت کمپوست بایستی در طول سال بررسی شود
- فاکتور دوم پشتیبانی پس از فروش و نحوه پاسخ‌گویی به مشتریان است
- موقعیت جغرافیایی تولیدکننده و در دسترس بودن محصول در رتبه‌بندی محصول تأثیر دارد بعد مسافت در هزینه تمام‌شده هر کیلو کمپوست تأثیر زیادی دارد
کمپوست بسته بندی شده – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
تولیدکنندگان بزرگ کمپوست قارچ
شرکت های مختلفی در حال تولید کمپوست هستند برخی از شرکت های معتبر و فعال در این حوزه را معرفی می کنیم
شرکت یکتای اصفهان
یکی از ویژگی‌های شرکت کمپوست یکتای اصفهان قرار گرفتن در منطقه مرکزی ایران است که دسترسی به نقاط مختلف کشور را فراهم می‌کند.
شرکت کمپوست ملارد
شرکت کمپوست ملارد یکی از باسابقه‌ترین تولیدکنندگان کمپوست بلوک در ایران هست که در سال ۱۳۶۴ راه‌اندازی شده که ظرفیت تولید کمپوست چیزی حدود ۶۵ هزار تن در سال است که رتبه اول را در بین تولیدکنندگان کمپوست قارچ دارد
شرکت کمپوست جوانه
شرکت کمپوست جوانه رتبه سوم را در تولید کمپوست دارد در سال ۱۳۸۸ احداث‌شده است و درحال‌حاضر یکی از بزرگ‌ترین واحدهای تولید کمپوست در کشور است
شرکت جلگه دز
شرکت کمپوست جلگه دز یکی دیگر از شرکت‌های پیشرو در تولید کمپوست قارچ است که در استان خوزستان شهرستان دزفول واقع‌شده و این شرکت تاکنون توانسته در طی ۳ مرحله برای برنامه توسعه خود را اجرا کند و درحال‌حاضر با ظرفیت تولید ۵۰ هزار تن کمپوست توانسته یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولید کمپوست تبدیل شود
کمپوست صدف
شرکت صدف هم یکی از بزرگ‌ترین واحدهای تولید کمپوست در ایران را دارد که از سال ۱۳۷۱ راه‌اندازی شده که در سال چیزی حدود ۳۰ هزار تن کمپوست تولید می‌کند
تولید قارچ در منزل
یکی از کسب‌وکارهایی که به‌راحتی می‌توان در منزل آن را راه‌اندازی کرد پرورش قارچ است و به دلیل مصرف قرار گرفتن در سبد غذایی بسیاری از افراد بازار فروش خوبی دارد و درحال‌حاضر یکی از مهم‌ترین مواردی که می‌تواند در میزان درآمد یک تولیدکننده قارچ خانگی مؤثر باشد هزینه کمپوست است که بستر رشد قارچ را فراهم می‌کند کیفیت کمپوست قارچ در عملکرد و تولید در واحد سطح تأثیر زیادی دارد.
تولید قارچ در منزل – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
تولید کمپوست در سطح بسیار کم مقرون‌به‌صرفه نیست و پیشنهاد نمی‌شود از کمپوست سنتی استفاده شود در هر میزانی که تولید قارچ دارید از کمپوست های صنعتی استفاده کنید یکی از دغدغه‌های اصلی تولیدکنندگان قارچ دکمه‌ای به‌خصوص پرورش‌دهندگان قارچ در منزل تأمین کمپوست باکیفیت است کمپوست قارچی که بتوان حداکثر عملکرد را داشته باشد و فاقد بیماری‌های قارچی و آفات باشد
پروش قارچ یکی از کسب‌وکارهایی است که در فضای بسیار کم هم قابل‌اجراست بهترین زمان برای پروش قارچ در منزل مهر، آبان و آذر است اما اگر سیستم گرمایشی و سرمایشی مناسبی داشته باشید می‌توانید در طول سال نیز پروش قارچ در منزل را انجام دهید.
مزایای پروش قارچ در منزل
- یکی از مزایای کسب‌وکار پرورش قارچ در منزل مدت‌زمان سوددهی آن کوتاه است و هر دوره به‌طور متوسط ۵۰ تا ۶۰ روز زمان لازم دارد پروش قارچ در منزل به دلیل اینکه سطح کشت آن پایین است هزینه بسیار کمی دارد.
- از دیگر مزایای پروش قارچ این است که به‌راحتی می‌توان آن را توسعه داد اغلب کسانی که در حال حاضر به پرورش قارچ در سطح وسیع مشغول هستند ابتدا از سطح کم شروع کرده‌اند
- پروش قارچ در منزل نیاز به نیروی کارگری ندارد و تمام‌کارهای مربوط به اجرای آن را می‌توانید خودتان انجام دهید
مزایای کشت خانگی قارچ – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
سالن پرورش قارچ خانگی
شما از هر مکانی مثل زیرزمین و اتاق برای پرورش قارچ می‌توانید استفاده کنید ارتفاع مناسب می‌تواند بین ۲ تا ۴ متر باشد فضا باید به‌گونه‌ای باشد که بتوان به‌راحتی بین قفسه‌ها حرکت کرد.
فضای مناسب برای داشتن یک درامد حداقلی بین ۴۰ تا ۵۰ مترمربع است سالن پرورش قارچ باید به‌گونه‌ای باشد که هیچ نفوذی برای ورود حشرات نداشته باشد.
فضای مناسب برای ۵ تن کمپوست به یک سالن ۵ در ۸ مترمربع و به ارتفاع ۳ متر نیاز دارید از این فضا حدود ۱ تن قارچ می‌توانید برداشت کنید
قفسه سالن پرورش قارچ در منزل
برای قفسه‌بندی سالن بهتر است از لوله‌های گالوانیزه به‌جای لوله‌های آهنی استفاده شود لوله‌های آهنی در اثر رطوبت بالا به‌سرعت زنگ می‌زند. قفسه‌بندی و دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی جزء هزینه‌های ثابت به شمار می‌روند. تعداد قفسه‌های سالن بین دو تا چهار طبقه است و فاصله طبقات حدود ۷۰ سانتی‌متر باشد.
در یک سالن ۴۰ متری به ابعاد ۵ متر در ۸ متری می‌توان دو ردیف قفسه با عرض ۱۳۰ سانتی‌متر و طول ۷ متر و در سه‌طبقه قرارداد
سالن پرورش قارچ – کمپوست قارچ – بهسازان کشت
سیستم سرمایشی و گرمایشی
برای سیستم سرمایشی در سالن پرورش قارچ خانگی می‌توانید از کولرآبی استفاده کنید و برای یکنواختی دما در طول سالن می‌توانید از لوله پلاستیکی برای انتقال هوای خنک استفاده کنید. هر زمان که دمای سالن بالا‌تر رفت با آب‌پاشی محیط سالن و دیواره‌ها می‌توانید دما را پایین بیاورید. برای بالا بردن دما در فصول سرد می‌توانید از بخاری استفاده کنید. از دماسنج معمولی یا دیجیتالی برای کنترل دمای سالن می‌توانید استفاده کنید
تهویه مناسب
ایجاد تهویه مناسب برای پرورش قارچ ضروری است بهتر است در سالن حداقل ازیک‌طرف به هوای بیرون متصل باشد
برخی از افراد تازه کار بر این تصور هستند که کمپوست قارچ همان کمپوست و ورمی کمپوست کشاورزی است در صورتی که فرایند تولید کمپوست قارچ با کمپوست کشاورزی و ورمی کمپوست کاملاً متفاوت است از کمپوست کشاورزی نمی توان در تولید قارچ استفاده کرد کمپوست قارچ قیمت بالاتری نسبت به کمپوست کشاورزی دارد
این محتوا صرفاً جهت اطلاع از نحوه تولید کمپوست قارچ است شرکت بهسازان تولید کننده یا تامین کننده کمپوست قارچ نیست لطفا جهت خرید کمپوست قارچ با شرکت های تولید کننده کمپوست قارچ تماس بگیرید
سلام ایا کمپوست تاریخ مصرف دارد؟
سلام کود های آلی مثل کمپوست و ورمی کمپوست تاریخ مصرف ندارند بهتر است در اولین فرصت کود خریداری شده را استفاده کنید این نوع کود ها به دلیل تجزیه پذیر بودن ممکن است عناصر غذایی موجود در آن تحت تاثیر قرار گیرند از طرفی به دلیل کاهش رطوبت جمعیت میکرو ارگانیسم های آن کاهش یابد
سلام قیمت کمپوست چقدر هست؟و در چه تعدادی میشه سفارش داد؟
سلام کمپوست قارچ موجود نیست