بهترین راه افزایش درامد در کشاورزی: ۷ نکته مهم
کشاورزی یک سیستم پیچیده است که مجموعه ای از فاکتورها در آن تاثیر گذار هستند این فاکتور ها اگر به خوبی مدیریت شوند باعث افزایش بهره وری می شود. افزایش بهره وری یعنی استفاده بهینه از امکانات و مدیریت هزینه های تولید با هدف کسب حداکثر سود می باشد. نکته مهم اینکه ما بایستی به دنبال حداکثر سود باشیم نه حداکثر عملکرد. عملکرد بالا گاها باعث سود بیشتر نمی شود چراکه علاوه بر عملکرد، تولید محصول باکیفیت، قیمت در زمان برداشت محصول و میزان هزینه صرف شده بابت یک واحد محصول تولید شده از روی درامد کشاورز تاثیر گذار هستند.
عوامل تاثیر گذار در افزایش درامد در کشاورزی
اگر بتوانیم هزینه ها را مدیریت کنیم و با هزینه کمتر محصول بیشتر و با کیفیت تری برداشت کنیم قطعا به سود بالاتری نیز می رسیم. از زمان خرید بذر تا زمان فروش محصول بایستی بر تمام مراحل کاشت داشت، برداشت و حتی پس از برداشت مدیریت داشته باشیم. در بهسازان کشت به برخی از فاکتورهای تاثیر گذاری در کشاورزی که باعث کسب درامد بیشتر می شوند اشاره می کنیم.
افزایش تناژ محصول
یکی از عوامل مهم تاثیر گذار در میزان درامد کشاورز عملکرد بالا است عملکرد بالا تاثیر مستقیمی در میزان درامد دارد فاکتور های مختلفی در تناژ محصول تاثیر گذار است بسیاری از این فاکتور ها با مدیریت صحیح قابل کنترل هستند.
۱-ایجاد تراکم مناسب در واحد سطح
به نظر می رسد مهمترین و اولین فاکتور تاثیر گذار در افزایش عملکرد تراکم مناسب در واحد سطح است تراکم بیش از حد یا کمتر از میزان توصیه شده باعث کاهش عملکرد می شود اگر مزرعه ای تراکم مناسبی نداشته باشد حتی با خرید بهترین انواع کود ها و سموم شیمیایی نمی توان به عملکرد مناسب دست یابیم. برای مثال اگر تراکم یک مزرعه یک هکتاری چغندر ۱۰۰ هزار بوته باشد و مزرعه دیگر با همین سطح زیر کشت ۷۰ هزار بوته داشته باشد هزینه کاشت داشت و برداشت این دو مزرعه برابر است در صورتی که مزرعه۷۰ هزار بوته ای ۳۰ درصد عملکرد کمتری دارد. پس تراکم بوته یکی از عوامل بسیار مهم در افزایش تناژ محصول محسوب می شود.
بستر نامناسب کاشت، بذر بی کیفیت، آبیاری نامناسب ، خسارت آفات یا بیماری ها، تنظیم نبودن دستگاه کشت، تنش دمایی از جمله عواملی هستند که روی تراکم بوته تاثیر مستقیم دارند. به همین دلیل مرحله کاشت تا زمان سبز شدن مرحله بسیار مهمی است که با یستی به آن توجه ویژه کرد. این مرحله حتی می تواند تعیین کننده عملکرد نیز باشد. عمق کاشت بذر از دیگر فاکتور های موثر در میزان سبز شدن بذر است عمق کاشت بایستی متناسب با قطر بذر باشد قرار گرفت بذر روی سطح خاک یا کاشت عمیق سبز شدن بذر را کاهش می دهد.
برخی از افات و بیماری ها مثل کرم طوقه بر یا بیماری بوته میری به طور مستقیم روی ترام بوته در واحد سطح تاثیر گذار است . کشت زود هنگام در مناطق سردسیر باعث ایجاد خسارت سرمازدگی و کاهش تراکم بوته می شود. در فصل زمستان نیز در برخی از مناطق تنش یخ زدگی باعث از بین رفتن بوته ها در مزارع گندم و جو می شود.
خاک های رسی که سله می بندند درصد سبز شدن بذر را کاهش می دهند ابیاری سبک و با فاصله کم بعد از کاشت درصد سبز شدن را افزایش می دهد اگر بعد از کاشت بذر بارندگی داشته باشیم سله ایجاد شده و مانع از سبز شدن بذر می گردد. بذر های حساس به سله مثل بذر چغندر قند در این شرایط به خوبی رشد نمی کنند لاز م است بلافاصله بعد از بارندگی ابیاری انجام شود تا جوانه های بذر راحت تر از خاک خارج شود.
۲- کیفیت خاک
خاک های شور یا قلیایی رو درصد سبز شدن بذر تاثیر مستقیم دارند نوع گیاه بایستی متناسب با کیفیت خاک باشد کاشت بذر در خارج از محل تجمع املاح می تواند شرایط بهتری برای سبز شدن بذر فراهم کند. در خاک های با شوری بالا کاشت بذر به صورت کفکاری درصد سبز شدن بذر را افزایش می دهد.
۳- خرید کود با کیفیت
استفاده از کود های بی کیفیت علاوه بر اینکه تاثیری روی عملکرد ندارد کیفیت خاک را نیز کاهش می دهدو در نهایت هزینه تولید نیز افزایش می یابد و باعث افزایش درامد در کشاورزی میشود کود های با کیفیت هر چند قیمت بالا تری دارند یکبار استفاده در طول فصل رشد تاثیر خوبی روی عملکرد خواهد داشت.
۴- استفاده از سموم و کود ههای با کیفیت در زمان مناسب
کمبود عناصر غذایی در اولین فرصت و قبل از بروز علایم بایستی رفع گردد اگرعلایم کمبود در گیاه ظاهر شود حتی اگرکمبود ها پس از بروز علایم رفع شود قطعا با کاهش عملکرد روبرو خواهیم شد. استفاده از کود ها در زمان مناسب باعث کاهش هزینه و افزایش عملکرد می شود. به عنوان مثال عنصر کلسیم در ابتدای فصل رشد زمان تشکیل ریشه های مویین و مرحله ریشه زایی که هنوز حلقه کاسپاری تشکیل نشده بهتر جذب می شود. اگر بعد از این زمان کود کلسیم مصرف گردد بایستی مقدار بیشتری از کلسیم مصرف گردد تا جذب شود.
۵- آبیاری به موقع
آبیاری اصولی یکی از مهمترین فاکتور های افزایش تناژ محصول است مزارعی که با تنش آبی مواجه می شوند کاهش شدید عملکرد را تجربه خواهند کرد تنش آبی در برخی از مراحل کاشت مثل مرحله سبز شده و همچنین مرحله گلدهی باعث کاهش شدید عملکرد می شود. در مرحله سبز شدن بذر تنش آبی تراکم بوته در واحد سطح را کاهش می دهد و در زمان گلدهی باعث ریزش گل و در نهایت کاهش تعداد میوه و دانه در بوته می شود.
۶- افزایش درامد در کشاورزی با برداشت اصولی
مدیریت در زمان برداشت اهمیت زیادی دارد هر چند هم که مدیریت خوبی داشته باشیم بخشی از محصول در زمین باقی می ماند اما این میزان را باید به حداقل رساند محصولاتی که با کارگر برداشت می شود . نیاز به نظارت دقیق در زمان برداشت دارد تا حداکثر برداشت انجام شودمی تواند. اطمینان از سالم بودن ادوات برداشت برای محصولاتی که به صورت مکانیزه یا نیمه مکانیزه برداشت می شوند بسیار اهمیت دارد. برای مثال اگر کمباین برداشت گندم ایراد فنی داشته باشد قطعا ریزش زیادی خواهد داشت و کشاورز بخشی از عملکرد را از دست می دهد.
تاثیر مدیریت هزینه های تولید در افزایش درامد در کشاورزی
زمانی که هزینه ها را به گونه ای مدیریت کنیم که تاثیر منفی روی عملکرد نگذارد باعث افزایش درامد خواهد شد. برای مثال مصرف کود های شیمیایی برا اساس نیاز خاک و گیاه، انجام شود استفاده بی رویه و بدون در نظر گرفتن شرایط خاک باعث افزایش هزینه های تولید می شود.
۱- آنالیز خاک
یکی از فاکتور های مهم و موثر دیگرکیفیت خاک است خاک های ضعیف عناصر غذایی کمتری دارند برای رسیدن به عملکرد بالا در این نوع خاک ها از نظر ساختار فیزیکی و شیمیایی است آنالیز خاک به ما کمک می کند تا مصرف کود های شیمیایی طبق نیاز خاک و گیاه باشد اگر مصرف کود های شیمیایی طبق انالیز خاک صورت گیرد باعث حفظ تعادل عناصر غذایی در خاک و گیاه می شود و بهترین راه برای رسیدن به حدا کثر عملکرد حفظ تعادل عناصر غذایی است مصرف برخی از کود ها مثل اوره تعادل عناصر غذایی را در گیاه از بین می برد و در نهایت باعث کاهش مقاومت به آفات و بیماری ها و افزایش مصرف سموم و شیمیایی می شود. هدف ما این است که مصرف سموم و کود های شیمیایی را به حداق برسانیم پس بایستی مصرف بر اساس نیاز گیاه و خاک انجام شود
۲-بالا بردن مقاومت گیاه
با مصرف کود های حاوی کلسیم، پتاسیم و حفظ تعادل عناصر غذایی مقاومت گیاه به تنش های محیطی و افات و بیماری ها را افزایش دهیم تا خسارت افات و بیمار ها کاهش یابد و در صورت حمله افات و بیماری ها در اولین فرصت با سموم با کیفیت خسارت را به حداقل برسانید مهم این است که با یکبار استفاده از سم مناسب آفت یا بیماری کنترل شود.
۳-آبیاری های نوین
هزینه بالای پمپاژ آب از یک طرف و بالا بردن هزینه کود های شیمیایی از طرف دیگر باعث افزایش هزینه در آبیاری غرقابی می گردد. استفاده از سیستم نوین ابیاری مثل ابیاری زیر سطحی، قطره ای یا نواری علاوه بر کاهش مصرف آب، مصرف سموم و کود های شیمیایی کاهش می یابد در این نوع سیستم ها اب به مقدار نیاز و در حجم کم در نزدیک ریشه قرار می گیرد و کود های شیمیایی حتی با مقدار کمتر نسبت به آبیاری غرقابی نتیجه بهتری دارد. همین موضوع باعث می شود هزینه مصرف کود های شیمیایی کاهش یافت که در نهایت باعث افزایش درامد کشاورز می گردد.
۴- تشخیص به موقع آفات و بیماری ها
تشخیص به موقع آفات و بیماریها و استفاده از سموم مناسب و با کیفیت هزینه مصرف سموم شیمیایی را کاهش می دهد سعی کنید سموم شیمی را با اطمینان از اثر گذاری و با وسواس خرید کنید مطمین شوید که سم خریداری شده دقیقا آفت یا بیماری را کنترل می کند. قبل از خرید سم آفات و بیماری ها را دقیق شناسایی کنید یا از کارشناسان خبره کشاورزی مشاوره کنید و سعی کنید با یک بار مبارزه آفات و بیماری ها را کنترل کنید. گاهی اوقات حتی با چندین مرحله مصرف سموم یا کود های شیمیایی به دلیل تشخیص اشتباه و یا خرید سموم و کودهای بی کیفیت مشکل حل نشده و فقط هزینه های کشاورز را افزایش می دهد.
فروش محصولات کشاورزی با قیمت بالا
برخی از فاکتورها در قیمت محصول تاثیر مستقیم دارد. تاریخ برداشت کیفیت محصول فروش مستقیم به بازار هدف از جمله این فاکتور ها هستند:
۱- تاریخ برداشت
تاریخ برداشت یکی از عوامل تاثیر گذار در قیمت محصول است زمان برداشت محصول ما اگر میزان برداشت آن محصول در سطح کشور به حداقل برسد قطعا قیمت ها افزایش می یابد برای مثل برداشت گوجه در اواخر مهر و آبان ماه به دلیل برداشت این محصول در بیشتر مناطق کشور پایان یافته است قیمت آن افزایش می یابد. همچنین در زمان برداشت اگر صادرات محصول ازاد شود قیمت هها نیز به طبع افزایش می یابد. گاهی مواقع به دلیل بالا بودن سطح زیر کشت یک محصول با وجود صادرات تاثیر زیادی روی قیمت محصول نخواهد گذاشت.
۲- تاثیر مستقیم کیفیت محصول در افزایش درامد کشاورزی
تولید محصول لوکس و بازار پسند تاثیر زیادی روی قیمت محصول دارد اگر بتوانید محصول باکیفیتی تولید کنید حتی زمانی که بازار شرایط خوبی ندارد است می توانید محصول خود را با قیمت مناسب تری به بازار عرضه کنید در حقیقت تولید محصول بازار پسند در این شرایط می تواند برگ برنده شما باشد.
کوچک بودن سایز میوه یا دانه، علایم خسارت افات و بیماری ها روی محصول، رنگ و طعم نامناسب و نوع رقم می تواند روی کیفیت محصول تاثیر منفی بگذارد حتی در برخی محصولات مثل پرتقال، هندوانه و ... میوهای درشت بازار پسندی کمتری دارند.
۳- فروش محصول به بازار هدف
فروش مستقیم و بی واسطه محصولات کشاورزی به بازار هدف از عوامل مهم تاثیر گذار در قیمت محصولات کشاورزی است در برخی واقع حتی تا ۴ تا ۵ واسطه محصولات کشاورزی به دست مصرف کننده می رسد این فرایند باعث می شود محصول با قیمت پایین تری از کشاورز خریداری و به دست مصرف کننده با قیمت بالا برسد.
فروش مستقیم و بدون واسطه از طریق ایجاد بازارچه های محلی حضور در نمایشگاهها و فروش آنلاین از طریق سایت اینستا و پلت فرمهای مختلف امکان پذیر است عرضه مستقیم باعث می شود باعث افزایش درامد کشاورزی شده و همچنین محصولات کشاورزی با قیمت کمتری به دست مصرف کننده برسد.
۴-افزایش درامد در کشاورزی با ایده های پر سود
برخی کشاورزان طبق عادت فقط محصولاتی که در سالهای گذشته در منطقه رواج داشته کشت می کنند سطح زیر کشت بالا یکی از عوامل پایین بودن قیمت محصولات کشاورزی است. بایستی به سمت محصولاتی بروید که حداقل کشت را در منطقه داشته باشد کشاورزان پیشرو ریسک پذیری بالایی دارند همیشه به دنبال کشت محصولاتی هستند که بیشترین قیمت را دارند این نوع محصولات قطعا سطح زیر کشت کمتری را در کشو.ر دارند وافراد کمی تخصص و تجربه تولید آن را دارند به همین دلیل تولید آن در هر شرایطی سود بالایی را برای تولید کننده خواهد داشت این نوع محصولات به دلیل نیاز به داشتن تخصص و شرایط خاص برای کاشت کمیاب بوده و قیمت بالایی دارند مثل پاپایا انبه موز و ......