یکی از مهمترین مراحل رشد گندم و جو مرحله پنج زنی است. تعداد پنجه مناسب روی عملکرد محصل تاثیر زیادی دارد عملکرد گندم به تعداد پنجه وابسته است هرچه تعداد پنجه بیشتری داشته باشیم تعداد خوشه نیز افزایش می یابد.
پنجه‌ها، در حقیقت ساقه‌های جانبی است که کنار طوقه ساقه اصلی رشد می‌کنند. تعدادی از پنجه‌ها خوشه تولید می کنند و باعث افزایش عملکرد می شوند. اما برخی از پنجه ها علفی شده و تولید خوشه نمی کنند. به این پنجه‌ها پنجه‌های غیربارورگفته می شود. پنجه‌های غیربارور عملکرد را به شدت تحت تاثیر قرار می دهند.
همانطور که تعداد پنجه کم می تواند عملکرد را کاهش دهد تعداد پنجه بیش از میزان استاندارد باعث تولید پنجه های غیر بارور می شود. پنجه های غیر بارور فقط مصرف کننده بوده و رشد بوته و خوشه را کاهش می دهد که در نهایت باعث کاهش عملکرد می گردد.
استفاده از کود تقویتی گندم مناسب مرحله پنجه زنی بسیار اهمیت دارد و باعث افزایش تعداد پنجه می گردد مدیریت صحیح کود دهی باعث افزایش تعداد پنجه های بارور شده که تعداد دانه در بوته نیز افزایش می یابد.
عوامل موثر بر تعداد پنجه در گندم و جو
فاکتور های مختلفی بر تعداد پنجه گندم و جو تاثیر می گذارند برخی از این فاکتور ها شامل، تراکم بوته در واحد سطح، تغذیه اصولی، نوع رقم و زمان کاشت هستند. تحقیقات نشان داده تعداد مناسب پنجه برای گندم و جو ۳ الی ۵ پنجه می باشد. با ایجاد تراکم مناسب می توان از تولید پنجه بیش از حد استاندارد جلوگیری کرد. همچنین تغذیه غیر اصولی و مصرف بیش از حد اوره باعث ایجاد پنجه غیر بارور می شود.
زمانی که شرایط ایده ال باشد و از انواع کود تقویتی گندم ذکر شده در این مقاله در زمان مناسب استفاده شود هر پنجه گندم و جو می‌تواند یک خوشه بارور تولید کند. پنجه ها می توانند بیش از ۷۰ درصد تناژ گندم را به خود اختصاص دهند پس نقش پنجه ها در افزایش عملکرد بسیار مهم است تغذیه کودی گندم در زمان پنجه زنی و ابیاری به موقعه می تواند روی عملکرد تاثیر مستقیم داشته باشد. اگر گندم قبل از شروع پنجه زنی در شرایط مناسبی قرار نگیرد و مواد غذایی مناسب در دسترس گیاه نباشد، بوته گندم پنجه‌زنی ضعیف خواهد داشت.
آبیاری اصولی در مرحله پنجه زنی گندم و جو
آب اول و دوم نقش مهمی در تعداد پنجه و خوشه در بوته گندم دارد. در مرحله پنجه زنی خوشه های اولیه تشکیل می شود تنش خشکی در ای مرحله علاوه بر کاهش تعداد پنجه باعث کاهش تعداد خوشه نیز می گردد. تنش خشکی جذب عناصر غذایی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
زمان تشکیل پنجه در گندم و جو
زمان تشکیل پنجه بستگی به شرایط دمایی و میزان رطوبت خاک دارد در مناطق گرمسیر پنجه ها در پاییز و زمستان چند هفته بعد از سبز شدن بذر تشکیل می شوند. در مناطق معتدل و سردسیر اگر کشت پاییزه دیر هنگام انجام شود پنجه ها پس از طی شدن سرما و یخبندان در اواخر اسفند و فروردین ماه تشکیل می شود. پنجه ها زمانی ظاهر می شوند که سه برگ گندم به طور کامل تشکیل شده و برگ چهارم نیز در حال ظاهر شدن باشد. در حقیقت اولین پنجه بعد از باز شدن کامل برگ سوم بر روی ساقه ایجاد می شود
عوامل موثر در پنجه زنی
تشکیل تعداد پنجه بارور در مرحله پنجه‌زنی به عوامل مختلفی از قبیل تاریخ کاشت، نوع بذر، تراکم بذر، کیفیت خاک، مدیریت تغذیه و آب و تنش‌های دمایی بستگی دارد.
بعضی از ارقام گندم اصلاح شده پتانسیل بیشتری برای تولید پنجه های بارور دارند این در حالی است که برخی از ارقام گندم حتی در شرایط ایده ال تعداد کمی پنجه بارور تولید می‌کنند.
فاکتور های موثر در پنجه زنی گندم
عوامل مختلفی در میزان پنجه زنی گندم نقش مستقیم دارند که در این مقاله به برخی از مهمترین فاکتور ها اشاره می کنیم.
مقدار و عمق کاشت بذر
میزان بذر کاشته شده و عمق کاشت روی تعداد پنجه ها تاثیر می گذارد میزان بذر و عمق کاشت بایستی به میزان توصیه شده باشد. تعداد بذر زیاد در واحد سطح باعث افزایش تراکم و کاهش تعداد پنجه های بارور می شود. در واحد سطح باید در حد نرمال باشد. هرچند تعداد بذر بیشتر باشد تراکم گندم را افزایش دهد.
عمق زیاد تعدا بذر سبز شده و قدر جوانه زنی را کاهش می دهد و بوته های ضعیفی تشکیل می شود و در نهایت باعث کاهش تعداد پنجه های موثر می شود.
شرایط آب و هوا
تنش خشکی روی تعداد پنجه ها تاثیر منفی دارد زمان تشکیل پنجه بایستی رطوبت کافی در اختیار ریشه گندم قرار گیرد همچنین دمای ۱۵ تا ۲۰ درجه برای پنجه زنی گندم بسیار مناسب است.
زمان کاشت
زمان کاشت یکی از مهمترین فاکتورهای موثر در تشکیل پنجه های بارور است. کاشت دیر هنگام فرصت کافی را از گندم برای تشکیل پنجه می گیرد. اگر گندم در زمان مناسب کشت نشود دوره پنجه زنی کوتاه خواهد بود و گیاه به سرعت از مرحله پنجه زنی گذر می کند و وارد مرحله تشکیل ساقه می شود. گندم بایستی فرصت کافی برای تشکیل پنجه های موثر داشته باشد.
از طرفی، کاشت زودتر از موعد توصیه شده تاثیر منفی روی تعداد پنجه ها خواهد داشت. در این حالت به دلیل شرایط دمایی نامناسب گندم فرصت کافی برای تولید پنجه های غیر بارور دارد و در نهایت روی عملکرد تاثیر منفی می گذارد پنجه های غیر بارور باعث ایجاد رقابت در بوته شده و در نهایت خوشه های کوچک و دانه هایی با وزن دانه کم تولید می شود.
کود تقویتی گندم مناسب زمان پنجه زنی
کود دهی در همه مراحل رشد گیاهی اهمیت دارد. در تغذیه در مرحله پنجه زنی به دلیل اینکه باعث افزایش تعداد پنجه بارور می شود روی تناژ گندم تاثیر مستقیم دارد. همچنین کود هایی مثل کود های ازته که در این مرحله باعث افزایش سطح برگ می شوند به طور غیر مستقیم روی عملکرد محصول تاثیر غیر مستقیم دارد.
کود های ازت بالا
کودهای حاوی نیتروژن و همچنین اسیدآمینه ها تاثیر زیادی در رشد و افزایش سطح برگ دارند. مصرف بیش از حد کود های نیتروژنه مثل اوره گیاه را در برابر سرما حساس می کند. از طرفی مصرف بی رویه این نوع کود ها باعث علفی شدن بوته و افزایش تعداد پنجه های غیر بارور می شود که می تواند روی عملکرد تاثیر منفی بگذارد.
کود های فسفر بالا
همه گیاهان در هفته های اول رشد نیاز زیادی به فسفر دارد. این عنصر تاثیر زیادی در افزایش سطح ریشه و تعداد پنجه‌ها دارد. نیازِ کودی فسفر از طریق کودهای پیش از‌کاشت مثل دی آمونیوم فسفات یا کود های محلول در آب مانند فسفر ۸۰ درصد مایع شوک تامین می‌شود.
کود پتاس بالا
پتاسیم یکی از مهمترین و پر مصرف ترین عناصر غذایی ضروری برای همه گیاهان زراعی و باغی است و در تشکیل کربوهیدرات‌ها، فوتوسنتز و انتقال آب و مواد غذایی در گیاه نقش دارد. نقش پتاسیم در افزایش رشد پنجه گندم بسیار ضروری است. این عنصر همانند فسفر نقش موثری در تشکیل پنجه‌های بارور دارد. کود های پتاس بالا همچنین باعث افزایش مقاومت گندم به تنش دمایی خواهد شد در مرحله پنجه زنی و خوشه دهی می‌توانید از کودهای پتاس بالای محلول در آب مثل کود پتاس بالای ۷۰ درصد به بصورت محلول‌پاشی برگی یا کود ابیاری استفاده کنید. البته بیشتر نیاز گیاه به این نوع کود ها بیشتر در زمان تشکیل دانه برای افزایش سایز دانه احساس می شود.
کود کلسیم ۳۴ درصد
عنصر کلسیم همانند منیزیم و گوگرد یک عنصر میان مصرف هست که به افزایش تبدیل گل به دانه موثر است این عصر همچنین برای افزایش سایز دانه تاثیر دارد و با ضخامت دیواره سلولی مقاومت گندم را به سرما افزایش می دهد
عناصر ریز مغذی
عناصر میکرو یا کم مصرف مثل ، آهن (Fe)، روی (Zn)، منگنز (Mn)، مس (Cu)، بور (B)، مولیبدن (Mo) عناصری هستند که گیاهان برای رشد و توسعه به آن‌ها نیاز دارند اما در مقادیرشان نسبت به عناصر اصلی کم‌تر است. عناصر میکرو برای ایجاد برخی از هورمون‌ها و انزیم ها و همچنین برای بسیاری از فرآیندهای گیاهان ضروریمی باشند برای مثال عنصر آهن در فتوسنتز نقش کلیدی دارد. استفاده از کود تقویتی گندم حاوی عناصر میکرو می تواند به افزایش تعداد در خوشه کمک کند
بهترین کود برای پنجه زنی گندم
انتخاب و خرید بهترین کود برای پنجه زنی گندم در بازار کشاورزی به دلیل وجود کیفیت های مختلف کمی دشوار است .بایستی بدانیم که در مرحله پنجه زنی چه کودی مناسب است کود تقویتی گندم که حاوی فسفر، پتاسیم و برخی از عناصر میکرو هستند روی افزایش تعداد پنجه های بارور تاثیر مستقیم دارند پتاسیم همچنین مقاومت گندو را در مرحله بعد از پنجه زنی به سرما افزایش می دهد.
کود مخصوص گندم و جو شوک
کود مخصوص گندم و جو شوک حاوی ۴۵ درصد فسفر است مصرف ان در مرحله شروع پنجه زنی می تواند به خوبی تعداد پنجه های بارور را افزایش دهد فسفر موجود در این کود همچنین باعث افزایش مقاومت گندم به بیماری های ریشه ای از جمله بیماری پاخوره می گردد کود تقویتی گندم و جو شوک همچنین دارای ۴۵ درصد پتاس و ده درصد هیومیک اسید است.
روش مصرف کود تقویتی گندم و جو شوک
میزان مصرف
کود تقویتی گندم و جو شوک به دو روش ابیاری و محلول پاشی قابل استفاده است در روش محلول پاشی میزان ۳ لیتر در هکتار و و در روش ابیاری به میزان ۱۰ لیتر از این کود در هر هکتار نیاز است.
زمان مصرف
این کود در تمام مراحل رشد قابل استفاده است بهترین زمان مصرف در مرحله شروع پنج زنی است. استفاده از کود مخصوص شوک در زمان شروع مرحله پنجه زنی باعث افزایش تعداد پنجه های بارور می شود و مصرف این کود در زمان ساقه دهی و خوشه دهی باعث افزایش طول خوشه و افزایش وزن دانه می شود که در نهایت روی تناز گندم تاثیر خوبی خواهد داشت.
مزایای کود مایع ۱۰ ایکس شوک برای گندم و جو
استفاده از کود مایع ۱۰ ایکس شوک برای گندم و جو می‌تواند باعث بهبود کیفیت و تناژ این دو محصول زراعی مهم شود و همچنین به اصلاح خاک کمک کند.
مزایا:
تأمین عناصر مغذی: کود ده ایکس شوک منبعی برای عناصر درشت و ریزمغذی مورد نیاز گندم و جو است، از جمله نیتروژن، پتاسیم، فسفر، آهن و بور.
تغذیه متعادل گیاهان: این کود فراهم می‌کند که گندم و جو به صورت متوازن تغذیه شوند و باعث رشد سریعتر آن‌ها می‌شود.
افزایش حاصلخیزی خاک: با استفاده از کود مایع ۱۰ ایکس شوک، ساختار خاک بهبود می‌یابد و حاصلخیزی خاک افزایش می‌یابد.
افزایش عملکرد محصولات: تأمین مواد مغذی مورد نیاز گیاهان باعث افزایش عملکرد گندم و جو می‌شود و این منجر به سودآوری بیشتر کشاورزان می‌گردد.
استفاده آسان: این کود به راحتی قابل استفاده است و نیازی به تجهیزات سنگین برای کوددهی ندارد.
افزایش مقاومت گیاهان: حضور کلسیم در این کود باعث می‌شود که گیاهان مقاومت بیشتری در برابر شرایط پراسترس داشته باشند.
نتایج سریع: به دلیل ویژگی‌های مایع بودن، این کود با سرعت بیشتری در خاک نفوذ کرده و نتایج مثبت خود را به محصولات گندم و جو ارائه می‌دهد.
انحلال‌پذیری بالا: کود مایع ۱۰ ایکس شوک دارای قابلیت انحلال‌پذیری بالاست که باعث می‌شود به طور کامل در خاک حل شود و تأثیر مثبت خود را نشان دهد.
این مزایا نشان دهنده اهمیت و کارایی کود ده ایکس شوک برای بهبود رشد و عملکرد گندم و جو است. حتماً از این محصول برای بهبود محصولات خود استفاده کنید و نتایج فوق‌العاده‌ای را تجربه کنید.
بهترین کود تقویتی گندم و جو برای رشد سریع
برای رشد سریع گندم نیاز به کود تقویتی کاملی است که در ترکیب ان علاوه بر نیتروژن و امینو اسید عناصر ضروری دیگر نیز بکار رفته باشد. کود هایی که بتوانند قبل از تشکیل خوشه بیشتر عناصر غذایی مورد نیاز گیاه را تامین کنند می توانند به خوبی روی افزایش رشد رویشی و تناز محصول تاثیر بگذارند کود ده ایکس شوک یک کود کاملی است که که به خوبی می تواند نیاز گندم به بیش از ده عنصر غذایی را تامین کند این کود علاوه بر عناصر غذایی ماکرو و برخی از عناصر میکرو دارای ده درصد هیومیک اسید، ده درصد جلبک دریایی، ده درصد فولیک اسید، پنج درصد آمینو اسید است.
نحوه مصرف کود ده ایکس شوک در گندم و جو
کود ده ایکس شوک یک کود کاملی است که در تمام مراحل رشد از جمله بذر مال، پنجه زنی، ساقه دهی و تشکیل خوشه قابل استفاده است. این کود تقویتی گندم در تمام سیستم های ابیاری قابل استفاده است.
زمان مصرف کود ده ایکش شوک
برای دست یابی به حداکثر عملکرد در منطقه بهترین زمان مصرف کود ۱۰ ایکس شوک زمان پنجه زنی و قبل از تشکیل ساقه است در مرحله پنجه زنی کود ده ایکس رشد بوته و سطح برگ را به خوبی افزایش می دهد و قبل از تشکیل ساقه باعث افزایش طول خوشه و تعداد دانه در خوشه می گردد.
مقدار مصرف کود ده ایکس شوک
کود تقویت گندم شوک به روش محلول پاشی و کود ابیاری قابل استفاده است در روش محلول پاشی سه لیتر در هکتار و کود ابیاری ۱۰ لیتر در هکتار توصیه می شود.
بهترین کود تقویتی گندم قبل از تشکیل خوشه
یکی از مهمترین مراحل کود دهی قبل از تشکیل خوشه هاست در این مرحله با تغذیه اصولی تعداد دانه در خوشه و طول خوشه نیز افزایش می یابد. بر اثر تغذیه نا کافی در این مرحله خوشه ها رشد کمی خواهند داشت. استفاده از کود های کامل حاوی روی بور منگنز فسفر نیتروژن می تواند روی تعداد گل و تبدیل گل به دانه تاثیر داشته باشد. مولتی کمپلکس یکی از بهترین کود های حاوی این عناصر است که برای قبل از تشکیل خوشه مناسب می باشد. این کود علاوه بر عناصر ماکرو و میکرو مقادیر بالایی از اسید های امینه، هورمون ها و ویتامین ها را دارد که برای افزایش درصد تبدیل گل به دانه را دارد. استفاده از این کود تعداد دانه ها در خوشه را افزایش می دهد. و در نهایت باعث افزایش تناژ گندم و جو می شود.
نحوه مصرف کود مولتی کمپلکس
مولتی کمپلکس شوک یک کود کامل مایع میکرو است که قبل از مرحله گلدهی در تمام گیاهان زراعی قابل استفاده است بهترین زمان مصرف این کود در مرحله قبل از تشکیل خوشه می باشد. مقدار مصرف در هر هکتار برای مزارع گندم سه لیتر در هکتار به صورت محلول پاشی و ۱۰ لیتر در هکتار به صورت کود ابیاری است.
کود مناسب افزایش وزن دانه
یکی از مشکلات گندم کاران برداشت دانه های لاغر و چروکیده گندم است یکی از دلایل ریز بودن و لاغری دانه ها تغذیه کافی و اصولی گندم است. کود های حاوی پتاسیم روی سنگینی وزن دانه گندم تاثیر مستقیم دارد پتاس با تولید هیدروکربن ها و افزایش جذب اب روی وزن و اندازه دانه گندم تاثیر می گذارد. کود پتاس ۷۰ درصد بمب یکی از کود های پتاس بالای وارداتی است که با تکنولوژی نانو تولید شده و ۷۰ درصد پتاسیم دارد و در زمان تشکیل دانه قابل استفاده است.
نحوه مصرف کود پتاس بالا در گندم
پتاس یکی از عناصر ضروری و پر مصرف است که برای افزایش مقاومت گیاه به تنش های محیطی و افزایش وزن دانه و میوه موثر است. این کود نقش مهمی در متابولیسم گیاه دارد و کمبود آن به سرعت روی رشد بوته و وزن دانه و میوه تاثیر منفی می گذارد.
زمان مصرف کود پتاس بالای ۷۰ درصد بمب در گندم
کود های پتاس بالا از زمان کاشت تا مرحله درشت شدن دانه قابل استفاده است بهترین زمان مصرف کود های پتاسه دز گندم زمان خمیری شدن دانه است در این مرحله با افزایش تولید هیدروکربن ها و افزایش جذب آب باعث افزایش اندازه دانه و وزن دانه خواهد داشت.
مقدار مصرف کود پتاس بالای ۷۰ درصد بمب
مصرف کود های شیمیایی بایستی بر اساس نیاز خاک و گیاه انجام شود برخی از کود های پتاس بالا از جمله کود پتاس بالای ۷۰ درصد قابلیت محلول پاشی و کود ابیاری را دارند. بر اساس توصیه عمومی میزان مصرف این کود به صورت محلول پاشی برای هر هکتار ۳ لیتر در هکتار می باشد و برای کود ابیاری ۱۰ لیتر در هکتار توصیه می شود.
بهترین کود تقویتی گندم برای افزایش تناژ
هیچ گاه با یک نوع کود به تنهایی نمی توان به حداکثر تناژ دست یافت. همه گیاهان به ۱۶ عنصر غذایی نیاز دارد کمبود حتی یک عنصر می تواند روی عملکرد محصول گندم تاثیر منفی داشته باشد. هیچ کودی نمی تواند همزمان ۱۶ عنصر غذایی را برای گیاه تامین کند. پیشنهاد کارشناسان ارگانیک اگری استفاده از یک برنامه کودی کامل و کم هزینه است که بتواند همه نیاز گیاه را به خوبی تامین کند.
در زیر بهترین کود تقویتی گندم در هر مرحله از رشد با میزان مصرف اورده ایم استفاده از این کود ها حداقل
مرحله پنجه زنی: استفاده از کود مخصوص گندم و جو شوک در مرحله پنجه زنی برای تامین فسفر و پتاس گندم بسیار ضروری می باشد استفاده از این کود تعداد پنجه های بارور را افزایش می دهد. میزان بالای فسفر و پتاس موجود در کود علاوه بر نقش تغذیه ای باعث افزایش مقاومت گندم به بیماری های قارچی می گردد.
مرحله ساقه رفتن: تا قبل از تشکیل خوشه بایستی بیشتر نیاز بوته گندم به عناصر غذایی تامین شود تا بتوانیم به حداکثر عملکرد برسید در این مرحله می توان از کود شوک ۱۰ ایکس اسنفاده کنید این کود می تواند بیش از ده عنصر غذایی را برای گندم تامین کند افزایش سطح برگ، رشد سریع بوته گندم از مزایای مصرف این کود در مرحله شروع ساقه رفتن است.
مرحله شکم خوش: قبل از ظهور خوشه نیاز گندم به عناصر میکرو خصوصا بور، روی، منگنز و ... بیش از دیگر عناصر غذایی است استفاده از مولتی کمپلکس در این مرحله باعث باعث افزایش تعداد دانه در خوشه می گردد مولتی کمپلکس شوک یک کود میکرو کاملی است که علاوه بر عناصر میکرو دارای نیتروژن فسفر و پتاس و برخی از هورمونهای گیاهی است که به خوبی در مرحله گلدهی نیاز گندم به عناصر غذایی را تامین می کند.
بهترین کود تقویتی گندم برای پرکردن خوشه
در مرحله خمیری شدن دانه افزایش سایز و وزن بسیار اهمیت دارد کمبود عناصر غذایی خصوصا پتاسیم و کلسیم در این مرحله به شدت روی تناژ گندم تاثیر منفی خواهد داشت. پتاسیم با تولید هیدرو کربنات و کمک به جذب آب می تواند روی وزن دانه گندم تاثیر بگذارد استفاده از کود پتاس ۷۰ درصد بمب به خوبی نیاز گیاه به پتاسیم را رفع می کند.
علت زردی برگ گندم
زردی برگ گندم دلایل مختلفی می تواند داشته باشد گندم در شرایطی که تنش دمایی، آبی دیده باشد یا با کمبود عناصر غذایی مواجه شود باعث زردی برگ گندم می شود. استفاده از کود تقویتی گندم در زمان مناسب با افزایش مقاومت به سرما و تامین عناصر غذایی خصوصا نیتروژن فسفر و پتاس مانع از زردی برگ ها در گندم می شود. خاک های سدیمی یا شور به دلیل تجمع املاح و عدم جذب عناصر غذایی خصوصا پتاسیم و کلسیم در زرد شدن برگ گندم تاثیر مستقیم دارند.
خاک شور و سدیمی
در خاک های شور و سدیمی جذب عناصر غذایی خصوصا فسفر پتاسیم آهن منیزیم با مشکل مواجه می شود. و باعث زردی در اندام های مختلف گیاه می شود. علایم کمبود پتاسیم در برگهای پایین تر به صورت سوختگی و زردی نوک و حاشیه برگ دیده می شود.
کمبود نیتروژن
از دیگر دلایل زردی برگ گندم کمبود نیتروژن در خاک و بافت گیاه است علایم کمبود نیتروژن به صورت زردی عمومی ابتدا در برگ های پیر و سپس در صورت رفع نشدن کمبود در کل گیاه قابل مشاهده است.
تنش سرمایی
یکی از دلایل اصلی زردی برگ در گندم کاهش دما در فصل زمستان و اوایل بهار است. کاهش ناگهانی دما باعث خسارت به گندم می شود. تغذیه کودی گندم و محلول پاشی اسید امینه قبل از تنش سرما مقاومت گندم را به سرما افزایش می دهد.
نکته مهم
کود های توصیه شده در این مقاله عمومی می باشد و نوع و میزان کود بایستی برا اساس انالیز خاک مصرف گردد قبل از مصرف از کارشناسان فروشگاه ارگانیک اگری شرکت بهسازان تماس مشاوره بگیرید.