نمونه برداری خاک یکی از مراحل اساسی در مطالعات خاک شناسی و کشاورزی است. هنگامی که کشاورز قصد دارد از کود ۱۰ ایکس شوک استفاده کند، باید ترکیبات خاک به دقت بررسی شود. خاک به عنوان منبع اصلی تغذیه گیاهان، تأمین آب و مواد غذایی، نقش حیاتی دارد. بنابراین، بررسی های دوره ای دقیق و جامع از خاک ضروری است. تا بتوان به بهترین نحو از آن بهره برداری کرده و از تخریب آن جلوگیری نمود. به عنوان مثال، با انجام تحلیل های شیمیایی می توان میزان عناصر غذایی موجود در خاک را مشخص کرد. و بر اساس آن برنامه مناسبی برای تزریق کود ۱۰ ایکس شوک به زمین کشاورزی تدوین کرد.
فهرست تصاویر
نمونه برداری خاک
نمونه برداری خاک مراحلی دارد و شیوه انجام آن در زمین های مختلف متفاوت است. برای مثال شیوه حفر خاک و میزان حفاری می تواند بسته به نوع خاک باغ یا مزرعه متفاوت باشد. همچنین؛ برای نمونه برداری خاک باید نکاتی را رعایت کرد. از جمله انتخاب زمان مناسب که می تواند تأثیر زیادی بر دقت و صحت نتایج آزمایش های خاک داشته باشد. بنابراین؛ ما در شرکت بهسازان کشت تصمیم گرفتیم مقاله زیر را گردآوری کنیم. تا بتوانید به بهترین شکل با شیوه نمونه برداری خاک، مراحل، ابزار ها و شرایط آن آگاه باشید. خصوصا اگر تصمیم دارید کود ۱۰ ایکس شوک یا سایر ترکیبات شیمیایی را به خاک اضافه کنید.
مناسب ترین فصل برای نمونه برداری خاک
فصل بهار یکی از بهترین زمان ها برای نمونه برداری خاک است. زیرا در این فصل خاک از نظر رطوبت و دما در شرایط مناسبی قرار دارد. همچنین، فعالیت های کشاورزی و رشد گیاهان در این فصل آغاز می شود. و نمونه برداری می تواند به کشاورزان کمک کند تا نیاز های کودی خاک را برای فصل رشد بهتر بشناسند. پاییز نیز زمان مناسبی برای نمونه برداری از خاک است. زیرا پس از برداشت محصولات، خاک زمان کافی برای استراحت و بازیابی دارد. و می توان اطلاعات دقیقی درباره وضعیت خاک پس از دوره رشد گیاهان به دست آورد. نمونه برداری در این فصل می تواند به برنامه ریزی کودی برای فصل بعد کمک کند.
فصل-نمونه برداری خاک-بهسازان کشت
عوامل موثر در نمونه برداری خاک
وضعیت رطوبتی خاک، فعالیت های کشاورزی و شرایط اقلیمی از مهم ترین عوامل موثر در نمونه برداری خاک هستند. نمونه برداری از خاک باید زمانی انجام شود که خاک در وضعیت طبیعی خود از نظر رطوبت قرار دارد. متخصصان organic-agri توصیه دارند خاک نباید بیش از حد خشک یا خیلی مرطوب باشد. زیرا؛ این حالت ها می توانند نتایج آزمایش های خاک را تحت تأثیر قرار دهند. خاک مرطوب به راحتی قابل حفاری است و نمونه ها به صورت همگن جمع آوری می شوند. همچنین؛ در این خاک فعالیت های میکروبی و شیمیایی به حالت طبیعی خود نزدیک تر هستند. و نتایج آزمایش ها دقیق تر خواهد بود.
خاک خشک معمولاً سخت و شکننده است. بنابراین؛ نمونه برداری از آن ممکن است منجر به جمع آوری نمونه های نا هماهنگ شود. زمان نمونه برداری باید با فعالیت های کشاورزی نیز هماهنگ باشد. نمونه برداری باید قبل از کاشت محصولات یا پس از برداشت آنها انجام شود. تا نتایج دقیق تری درباره نیاز های کودی و وضعیت خاک به دست آید. شرایط اقلیمی منطقه نیز در انتخاب زمان مناسب برای نمونه برداری مؤثر است. در مناطقی که تغییرات فصلی شدید دارند، باید زمان مناسبی انتخاب شود. که تأثیرات اقلیمی مانند بارش سنگین یا خشکسالی در حداقل ممکن باشد. باید از جمع آوری نمونه ها در شرایط خیلی خشک یا خیلی مرطوب خود داری شود.
مراحل نمونه برداری خاک
مراحل نمونه برداری خاک شامل یک سری فعالیت های متوالی است. که به منظور جمع آوری نمونه های دقیق و قابل اعتماد از خاک انجام می شوند. این مراحل به دقت و هماهنگی نیاز دارند تا نتایج حاصل از آزمایش ها دقیق و قابل اطمینان باشند. در مرحله اول باید موقعیت جغرافیایی یا مکان نمونه را تعیین کنید. در مرحله دوم، خاک رویی محل آزمایش را کنار بزنید و با کمک بیل تمیز، گودالی V شکل ایجاد کنید. حالا نمونه خاک مورد نظر را از کناره ها و انتهای گودال ایجاد شده بردارید و داخل ظرف نمونه بریزید. توجه داشته باشید این ظرف حتما باید تمیز و بدون آلودگی باشد.
متخصصان بهسازان کشت توصیه می کنند مقدار خاک نمونه برداری شده باید بین یک تا یک و نیم کیلوگرم باشد. برای ثبت اطلاعات نمونه، باید اطلاعاتی که به عنوان شناسنامه نمونه است را روی دو کاغذ مشابه یادداشت کنید. مانند نام محصول، محل نمونه برداری، نام قطعه، تاریخ نمونه برداری، نام کشاورز، نام محصول، کد نمونه و عمق نمونه برداری. سپس؛ کاغذ اول را داخل نمونه بگذارید و کاغذ دوم را روی ظرف یا کیسه بچسبانید. در مرحله آخر نوبت به ارسال نمونه به آزمایشگاه می رسد. ارسال نمونه باید در کمتر از ۴۸ ساعت انجام شود. در غیر اینصورت، باید نمونه را هوا خشک کنید.
روش نمونه برداری خاک باغ
نمونه برداری از خاک باغ بسیار مهم است. این نمونه برداری باید به نحوی باشدکه خاک نمونه را بتوان به عنوان نماینده کل باغ در نظر گرفت. ممکن است باغ شما بسیار وسیع باشد. یا خاک آن بر اساس رنگ، وزن و نوع درختان غیر یکنواخت باشد. در این صورت متخصصان تیم organic-agri توصیه می کنند ابتدا خاک را به قطعات یکنواخت تقسیم کنید. سپس؛ در هر قطعه حداقل شش درخت از نقاط مختلف باغ را انتخاب کنیم. این درختان باید از نظر رشد و ویژگی های ظاهری، نماینده بیشتر درختان باغ باشند. در ادامه؛ در محل سایه انداز این درختان، چاله ای با عمق ۹۰ سانتی متر ایجاد می کنیم. و نمونه برداری را انجام می دهیم.
روش نمونه برداری خاک گلخانه
گلخانه مساحت کمتری نسبت به زمین یا باغ دارد. در نتیجه پیشنهاد می کنیم قبل از اینکه فرآیند احداث گلخانه را شروع کنید نمونه برداری را انجام دهید. در این نمونه برداری باید استاندارد هایی را در نظر داشته باشید. بهتر است ابتدا از هر ۵۰۰۰ متر مربع، ۸ تا ۱۰ نقطه به طور تصادفی انتخاب کنید. در ادامه این نقاط را تا عمق ۳۰ سانتی متری با ابزار های لازم حفاری کنید. و در آخر خاک آن ها با هم مخلوط و نمونه آماده شده را به آزمایشگاه منتقل کنید.
گلخانه-نمونه برداری خاک-بهسازان کشت
روش نمونه برداری خاک مرزعه
یکی از بهترین روش ها برای نمونه برداری از خاک مزارع، روش زیگزاگی است. در این روش، ابتدا زمین به قطعات نیم هکتاری (۵۰۰۰ متر مربع) تقسیم می شود. سپس نمونه برداری به صورت زیگزاگی از ۱۵ تا ۲۰ نقطه مختلف هر قطعه، انجام می شود. در این نمونه برداری از سطح زمین تا عمق ۳۰ سانتی‌متری خاک حفاری می شود. پس از جمع آوری نمونه ها، خاک های برداشته شده به خوبی با هم مخلوط و بسته بندی می شوند. این کیسه با ذکر تاریخ و مشخصات به آزمایشگاه ارسال می گردد.
روش های مختلف نمونه برداری خاک (منظم-نامنظم-تصادفی)
نمونه برداری خاک به روش های متفاوتی انجام می شود. از شناخته ترین روش های نمونه برداری می توان به روش منظم، نامنظم و تصادفی اشاره کرد. در نمونه برداری خاک به شیوه منظم یا سیستماتیک، زمین کشاورزی به صورت شبکه های منظم در نظر گرفته می شود. و نمونه برداری خاک از محل اتصال شبکه ها یا وسط آن ها صورت می گیرد. در نتیجه؛ زمین کشاورزی به خوبی مورد پوشش قرار می گیرد. اما متاسفانه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. مدل دوم این روش، این است که مسیر مستقیم یا خطوطی را با فاصله های مشخص در نظر بگیرید. و با توجه به آن خطوط، نمونه برداری را انجام دهید.
روش نمونه برداری خاک به روش نا منظم یا غیر سیستماتیک معمولا برای آزمایش خاک های کشاورزی استفاده می شود. در این روش نمونه برداری، می توانید به شکل های Z،S یاX به صورت زیگزاگ در هر قطعه زمین حرکت کنید. و نمونه برداری را انجام دهید. در نمونه برداری خاک به روش تصادفی، نمونه ها را از نقاط تصادفی و بدون الگوی مشخصی برداشته می شوند. این روش قابلیت تکرار ندارد و اولین نقطه نمونه برداری باید به صورت کاملا تصادفی انجام شود. که رعایت تصادفی بودن برای سایر روش ها نیز صادق است.
لوازم مورد نیاز برای نمونه برداری خاک
نمونه برداری خاک به تجهیزات و لوازم متنوعی نیاز دارد. که بسته به روش نمونه برداری و اهداف آن متفاوت است. به طور کلی این لوازم و ابزار در سه دسته قرار می گیرند. دسته اول ابزار های دستی اند که برای حفر زمین و برداشت خاک از دیواره های حفره کاربرد دارند. مثل بیل و چنگک، مته دستی، کاردک و اسپاتول. دسته دوم ابزار های مکانیزه هستند که برای حفاری عمیق تر و وسیع تر خاک مورد استفاده قرار می گیرند. مانند مته مکانیکی، کورر، بولدوزر و بیل مکانیکی. دسته آخر نیز لوازمی هستند که برای نگهداری نمونه و انتقال آن به آزمایشگاه کاربرد دارند. از مهم ترین آن ها ظروف نمونه برداری، کاغذ، برچسب و وسایل ایمنی هستند.
ابزار-نمونه برداری خاک-بهسازان کشت
تعداد دفعات لازم برای نمونه برداری خاک
پیشنهاد متخصصان شرکت بهسازان کشت، نمونه برداری هر ساله از خاک است. البته؛ برای بعضی از زمین ها و در بعضی از شرایط توصیه نمی شود. یا بعضی از کشاورزان نمی توانند هر ساله برای نمونه برداری هزینه کنند. بنابراین؛ می توانید در فواصل نمونه گیری، از نمونه اولیه به عنوان نمونه نماینده استفاده کنید. تا نیاز به نمونه گیری دائم نداشته باشید و با توجه به آن، برای بهبود شرایط زمین کشاورزی تلاش کنید. البته حتما هر چهار سال یکبار، نمونه برداری از خاک زیرین را انجام دهید. خصوصا در مناطق مشکل دار خاک باید این نمونه برداری انجام شود.
سخن پایانی در رابطه با نمونه برداری خاک
نمونه برداری خاک فرآیند بسیار حساسی است. که اگر به درستی انجام شود، می تواند در بهبود محصولات زراعی و شیوه مناسب کشت و زرع موثر باشد. بنابراین؛ سعی کنید تمامی مراحل نمونه برداری را با دقت انجام دهید. خصوصا مرحله حفاری و بسته بندی. فراموش نکنید نمونه شما به عنوان نماینده کل خاک زمین کشاورزی به آزمایشگاه ارسال می شود. بنابراین؛ باید به صورت تصادفی انجام شود و در کمتر از ۴۸ ساعت پس از بسته بندی، به آزمایشگاه برسد. با رعایت تمامی نکاتی که در این مقاله بیان کردیم، می توانید یک نمونه برداری عالی را انجام دهید. اگر هم در طول فرآیند نمونه برداری دچار مشکل شدید، می توانید از متخصصان تیم organic-agri راهنمایی بگیرید.
| نام نویسنده | محدثه سادات مظلوم زاده |
|---|---|
| موضوع مقاله | انواع روش های مختلف برای نمونه برداری خاک |
| تاریخ انتشار مقاله | ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۳ |
| نمونه برداری خاک | یکی از حساس ترین مراحل کشاورزی و خاک شناسی |
سوالات متداول
چه فصلی برای نمونه برداری از خاک مناسب است؟
فصل بهار و قبل از کاشت محصولات یا فصل پاییز و پس از برداشت محصولات، بهترین زمان نمونه برداری است.
نمونه برداری خاک به چه روش هایی انجام می شود؟
کشاورزان می توانند به روش منظم، نا منظم و یا تصادفی نمونه برداری از خاک را انجام دهند.
برای نمونه برداری خاک به چه لوازمی نیاز داریم؟
به ابزار های دستی و ابزار های مکانیزه برای حفاری زمین و ظرف و برچسب برای بسته بندی نمونه نیاز داریم.